Stimuleer de taalontwikkeling met speelgoed
Stimuleer de taalontwikkeling met speelgoed
Voor kinderen is spelen meer dan alleen een leuk moment. Spelen is een manier om te ontdekken, vaardigheden te oefenen en nieuwe dingen te leren. Taal hoort hier bij! Tijdens speelmomenten oefenen kinderen met woorden, zinnen, luisteren, reageren, maar ook het begrijpen van taal en situaties. Het juiste speelgoed kan hier de taalontwikkeling stimuleren. Hoe kies je speelgoed en waar kan je op letten?
Waarom is spelen zo belangrijk voor de taalontwikkeling?
Spel biedt kinderen een veilige situatie om taal te gebruiken. Spelen lokt uit tot nadoen, proberen en herkennen. Situaties die je hebt gezien uitspelen, uitingen die je hebt gehoord oefenen: het is ook een stuk verwerken van ervaringen. De pop die niet in bad wil, de auto’s die toeteren in de file of zingen met de gitaar net als juf. Met fantasie worden verhalen en scenario’s tot leven gebracht.
Tijdens spel horen kinderen woorden in betekenisvolle situaties. Nieuwe woorden worden gekoppeld aan een voorwerp en context. Kinderen oefenen met vertellen of vragen stellen om informatie te delen. Hierdoor leren ze nieuwe begrippen, zinsstructuren en door samenspel oefen je ook met gesprekstechnieken. Dit gebeurt niet alleen bij ‘pratend’ spel, ook bij bouwen, bewegen of een creatieve oefening is taal nodig: denk aan mimiek, beurtgedrag of uitleggen wat het plan is.
Welk speelgoed stimuleert de taal?
Je hoeft geen overvolle speelgoedkist te hebben om taal goed te stimuleren. ‘Less is more’ past hier mooi bij: vaak is minder juist meer, zodat er ruimte ontstaat voor fantasie en interactie. We nemen je mee in enkele ideeën voor passend speelgoed:
Rollenspelmateriaal:
Speelgoed dat uitnodigt tot. Denk hierbij aan een doktersset, keukentje, poppenhuis of kassa. Tijdens rollenspel oefenen kinderen met: nieuwe woorden: medische termen en lichaamsdelen, namen van producten in een winkeltje, handelingen in het huishouden.
Zinsbouw: het maken van afspraken of het delen van informatie. ‘Je moet betalen en dit brood kost 5 euro!’
Pragmatiek: beurt nemen, beleefdheden en het aanpassen van taal aan de situatie.
Constructiespeelgoed:
Met blokken, Lego, Kapla of magnetische tegels ontstaan gesprekken over vormen, maten, volgorde en plannen. Kinderen leren woorden als ‘onder’, ‘naast’ (de voorzetsels), maar ook volgordewoorden: eerste, bovenste, onderste. Je oefent ook nog eens een volgorde: ‘eerst moet de blauwe en dan de rode.’
Spellen met taal:
Bordspellen en kaartspelletjes waarbij je moet omschrijven, benoemen of onthouden zijn ideaal. Denk aan memory, Wie is het?, of junior-versies van spellen zoals Pictionary. Ze vergroten de woordenschat én stimuleren luisteren en logisch redeneren.
Boeken en vertelplaten:
Hoewel boeken niet meteen onder speelgoed vallen, horen ze in elk huis waar taal gestimuleerd wordt. Prentenboeken, zoekboeken en vertelplaten: boeken zijn een fijne, toegankelijke manier om taal aan te bieden.
Creatief materiaal:
Verkleedkleren, knutselspullen of zelfs een lege kartonnen doos lokken uit tot creatief denken. Hierbij mogen kinderen zelf bedenken wat het verhaal is, wat je ergens mee kan of waar iets op lijkt.
Hoe speel je dan taalrijk?
Het speelgoed zelf is belangrijk, maar de manier waarop je ermee speelt is minstens zo bepalend. Hier een paar tips om spel écht taalstimulerend te maken:
- Speel mee! Ga naast je kind zitten, neem een rol in het spel en gebruik veel taal.
- Benoem wat er gebeurt. ‘Pop krijgt een deken. Nu kan ze lekker slapen.’
- Breid uit. Als je kind zegt: ‘auto rijdt’, kun jij zeggen: ‘de rode auto rijdt!’ Je sluit zo net iets boven de zin van jouw kind aan. Je voegt net wat extra’s toe om je kind uit te dagen dit na te vertellen.
- Stel open vragen. Vragen waarop meer antwoord komt dan ‘ja’ of ‘nee’. Bijvoorbeeld: ‘Wat gaat er daarna gebeuren?’ of ‘Hoe kan je dat maken?’
- Volg je kind. Sluit aan bij de interesses van je kind, zo blijft het leuk en betrokken.
Tot slot
Spelen is voor kinderen dé manier om te leren. Taalrijk spelen stimuleer je met speelgoed, maar ook met de wijze van aansluiten. Door speelgoed te kiezen dat uitnodigt tot interactie, fantasie en communicatie, geef je je kind de kans om spelenderwijs zijn of haar taal te ontwikkelen. Je hoeft geen ingewikkelde activiteiten te plannen; juist de kleine, dagelijkse speelmomenten maken het verschil.
Dus of het nu gaat om een knuffel die meedoet in het verhaal, een stapel blokken of een winkelmandje vol plastic groenten; elk stukje speelgoed kan een startpunt zijn voor taalrijk spel!